Het Slot in het Laantje halve eeuw geleden afgebroken

NOORDELOOS - Er is in Noordeloos geen ander gewezen bouwwerk dat na zijn sloop zo wordt betreurd: Het Slot in het Laantje. In 1968 vond de afbraak plaats. Een deel van het puin werd gebruikt om een stukje van de slotgracht te dempen.

Het Slot maakte deel uit van de de Hoge en Vrije Heerlijkheden van Noordeloos en Overslingeland. In 1964 overleed ambachtsvrouwe mevrouw M.J.Veder-van Hoboken en daarmee kwam er een einde aan het voorbestaan van de ongedeelde bezittingen van de ambachtsheerlijkheid. Haar erfgenamen gaven de voorkeur aan geld boven materiële eigendommen dus werden Het Slot, boerderijen en landerijen verkocht. De laatste twee zijn tot op de dag van vandaag in stand gebleven Het Slot was een ander lot beschoren. Het herenhuis, zoals het ook werd genoemd, werd in de toenmalige vorm gebouwd in het de eerste helft van de negentiende eeuw. Het kwam op de plaats van het kasteel 'Noordeloos'. In de jaren na Wereldoorlog II bleek al gauw dat Het Slot niet meer beantwoordde aan redelijk te stellen wooneisen.

'Oude rommel'

De ambachtsvrouwe was dood, de erfgenamen zagen niets in het voort laten bestaan van het rustieke huis. Daarmee werd het einde ingeluid. De in 1961 aangenomen 's Rijks Monumentenwet gaf geen aanleiding om te streven naar het behoud van het gebouw. Dat was allemaal in een tijd waarin 'oude rommel' werd afgebroken om plaats te maken voor nieuwe bouwwerken.
De afbraak van Het Slot in 1968 gaf geen aanleiding voor voorafgaande protesten. Een aantal jaren later echter begonnen sommige Noordelozers meer en meer te beseffen dat er een monument was geamoveerd. Een plaatselijke politieke partij sprak er in de jaren zeventig schande van. De oproep om ooit te herbouwen was aan dovemansoren gericht.

Het gebouw werd in 2010 – tijdelijk - aan de vergetelheid ontrukt met de opvoering (drie keer) van 'Het Slot vertelt weer' een openlucht theaterspektakel met meer dan vijftig amateuracteurs, -actrices en figuranten.

Kadeversterking bij het voormalige Slot

In de loop van 2018 en in de eerste helft van 2019 worden over 500 meter werkzaamheden uitgevoerd om de kade (Het Laantje) te versterken. Dit wordt gedaan onder supervisie van het  Waterschap Rivierenland, eigenaar van de dijken, kaden en wateren in een wijde regio.

Bij dat karwei komen mogelijk archeologische vondsten aan de orde. In de beschrijving  van het plan staat ondermeer vermeld:

"Bij graafwerkzaamheden op het terrein van slot Noordeloos, de omringende zone met tuinen, en in de zone waar rivierafzettingen van de Schoonrewoerd en Nieuwland aanwezig zijn kunnen archeologische waarden worden verstoord voor zover de graafwerkzaamheden meer dan een beperkte omvang hebben en dieper zijn dan de veronderstelde dikte van de bouwvoor . (Dit geldt ook voor graafwerkzaamheden in de waterbodems voor zover deze omvangrijker (dieper) zijn dan die bij regulier onderhoud van de afgelopen decennia zijn geweest. Aanbevolen wordt om – als bij deze graafwerkzaamheden mogelijk archeologie wordt verstoord – eerst archeologisch veldonderzoek te doen om te bepalen óf  behoudenswaardige resten aanwezig zijn, en hoe daar mee moet worden omgegaan.Met de cultuurhistorische waarden in het onderzoeksgebied kan rekening worden gehouden door zoveel mogelijk de huidige uiterlijke kenmerken daarvan te bewaren (of te versterken). Bijzondere aandacht verdienen de landweg Laantje met bomen en brug over de Giessen (gemeentelijk monument) en de boenstoep (nog geen status). Aanbevolen wordt deze elementen te behouden. Indien hier werkzaamheden zijn voorzien, wordt aanbevolen het effect van de werkzaamheden op deze waarden nader te bepalen."
 

(UIT: Een archeologisch bureauonderzoek en cultuurhistorische en aardkundige quickscan © BWZ Ingenieurs bv)